ممکن است شما نیز بارها اصطلاح حق حبس در قرارداد یا حق حبس زن را شنیده باشید اما ندانید که به چه معناست. حبس در لغت به معنای توقیف کردن، نگه داشتن، حفظ کردن و یا بازداشتن می باشد که یکی از حقوق قراردادی و حقوق زنان در خصوص مهریه می باشد. بر اساس این حق طرفین می توانند اجرای تعهد خود را موکول به اجرای تعهد طرف مقابل کنند. به عبارتی اعمال آن، ضمانت اجرایی دسترسی به حق است و اگر یکی از طرفین معامله از ایفای تعهدات خود خودداری و امتناع ورزد، طرف مقابل نیز می تواند از اجرای تعهدات خود خودداری کند.
در این مطلب از وب سایت جعفر صادق دادگر وکیل پایه یک دادگستری قصد داریم با شما به این موضوع بپردازیم که حق حبس زن چیست؟ پس تا انتهای این مطلب با ما همراه باشید.
حق حبس چیست
در ماده ۱۰۸۵ قانون مدنی به حق حبس زن پرداخته شده است. بر اساس ماده زن می تواند تا زمانی که مهریه به او تسلیم نشده از ایفای وظایفی که در مقابل شوهر دارد امتناع کند، مشروط بر اینکه مهریه او حال باشد.
تمکین عام و خاص چیست
پیش از آنکه به حق حبس زن و رابطه آن با مهریه، نفقه و یا دیگر حقوق مالی زن بپردازیم بهتر است ابتدا با تمکین عام و خاص آشنا شوید.
تمکین در لغت به معنای الزام، اجبار، قبول کردن و فرمان کسی را پذیرفتن می باشد. که به طور کلی به دو نوع تمکین عام و تمکین خاص تقسیم می شود. تمکین عام به معنای قبول کردن ریاست شوهر بر خانواده و اطاعت از مرد در امور زندگی می باشد. اما تمکین خاص به اطاعت زن از وظایف زناشویی و جنسی اشاره دارد. یعنی زن موظف می باشد تمام نیازهای جنسی متعارف مرد در رابطه زناشویی را برطرف کند. مگر آنکه مانع شرعی و یا دلیل موجهی برای عدم تمکین وجود داشته باشد. همچنین زن می تواند با استفاده از حق حبس خود از تمکین خاص امتناع ورزد (با استناد به ماده ۱۰۸۵ قانون مدنی)
حق حبس در دوران عقد چیست
همانطور که می دانید بلافاصله پس از عقد نکاح زن مالک مهریه می شود و می تواند آن را مطالبه کند. از طرفی دیگر نیز زن و شوهر در زمان عقد بر یکدیگر حقوقی دارند که موظف به انجام آنها می باشند. یعنی زن موظف به تمکین عام و خاص از مرد می باشد و در مقابل نیز مرد باید نفقه و مهریه زوجه را بپردازد. در این دوران زن می تواند در صورت عدم انجام این تعهدات مالی توسط مرد از حق حبس خود استفاده کند. توجه داشته باشید که استفاده از حق حبس در حالت پرداخت تمام مهریه و عدم تمکین زن می تواند توسط مرد پیگیری قانونی داشته باشد و حتی اگر مدارک لازم موجود باشد، دادگاه به مرد اجازه ازدواج دوم نیز می دهد.
حق حبس و طلاق
یکی از رایج ترین سوالاتی که از ما در رابطه با حق حبس پرسیده می شود این است که استفاده از حق حبس چه تاثیری در طلاق دارد؟ بهتر است این موضوع را به صورت جداگانه در صورت دادخواست طلاق از طرف زن و یا از طرف مرد بررسی کنیم.
حق حبس و طلاق از طرف زوجه
همانطور که می دانید حق طلاق با مرد است و زن تنها هنگامی می تواند از همسرش جدا شود که عسر و حرج خود را در زندگی مشترک ثابت کند. از طرفی دیگر نیز اگر زوجه برای دریافت مهریه خود از حق حبس استفاده کرده باشد و از شروع زندگی با او امتناع ورزد به سختی می تواند عسر و حرج خود را در زندگی با مرد اثبات کند. در چنین شرایطی زن باید عدم پرداخت نفقه، سوء رفتار یا سو معاشرت مرد، ابتلا به بیماری و مریضی های صعب العلاج، اعتیاد شدید و… او را در دادگاه ثابت کند.
حق حبس زن و طلاق از طرف مرد
در صورتی که مرد دادخواست طلاق داده باشد اما در طرف مقابل نیز زن در دعاوی قبلی خود به حق حبس استناد کرده باشد مرد موظف است که مهریه زن را بپردازد. اما زن دیگر نمی تواند از شرط تنصیف دارایی اموال شوهر استفاده کند. بنابراین در چنین شرایطی حق و حقوق قانونی و مالی زن به جز شرط تنصیف دارایی به وی تعلق می گیرد.
شرایط استفاده از حق حبس
برای آنکه زن بتواند از این حق خود استفاده کند همانند سایر حقوق وجود برخی شرایط الزامی است که این شرایط شامل موارد زیر می باشد:
- اولین و مهم ترین شرط آن است که مهریه زن باید حال و یا به عبارتی عندالمطالبه باشد. اگر مهریه زن عندالمطالبه نبوده و مدت دار باشد دیگر نمی تواند از حق حبس استفاده کند.
- شرط دوم آن است که زن پیش از دریافت مهریه به انجام وظایف زناشویی اقدام نکرده باشد. یعنی اگر زن پیش از دریافت مهریه از شوهر خود تمکین کند حق حبس از او ساقط می شود.
- شرط سوم نیز آن است که زن پیش از اعمال حق حبس از شوهر تمکین نکرده باشد.
حق حبس در مهریه عندالاستطاعه
با توجه به شرایط استفاده از حق حبس که در بخش قبلی گفتیم زن تنها در صورتی می تواند از حق حبس خود استفاده کند که مهریه او عندالمطالبه باشد. از آنجایی که پرداخت مهریه عندالاستطاعه مشروط به توانایی و استطاعت مالی مرد می باشد زن نمی تواند از حق حبس خود استفاده کند.
حق حبس زن و تقسیط مهریه
یکی دیگر از رایج ترین سوالات در رابطه با حق حبس زوجه این است که در صورت اعسار زوج و تقسیط مهریه تکلیف چیست؟ در پاسخ به این سوال باید گفت که اعسار زوج هیچ تاثیری بر حق حبس زوجه ندارد و باعث از بین رفتن آن نمی شود. یعنی درست است که اعسار مرد را از پرداخت یک جای مهریه معاف می‌کند ما نمی تواند زن را مجبور به تمکین کند.
حق حبس زن و نفقه
آیا با اعمال حق حبس نفقه زن از بین می رود؟ آیا زن می تواند در کنار اعمال این حق از مرد نفقه دریافت کند؟ دریافت نفقه از موارد سقوط حق حبس می باشد؟
در پاسخ به تمام این سوالات باید بگوییم که اعمال این حق سبب از بین رفتن نفقه نمی شود. یعنی زن می تواند علاوه بر استفاده از حق حبس خود با اینکه تمکین نمی کند از شوهر نفقه دریافت کند و در صورتی که شوهر از پرداخت این نفقه اجتناب کند این مورد یکی از موجبات طلاق زوج خواهد بود.
نتیجه گیری
در این مطلب سعی کردیم شما را با مفهوم حق حبس زوجه و شرایط دریافت یا اسقاط آن آشنا کنیم. اما توصیه می کنیم که اگر پرونده طلاق و یا حق حبس دارید حتماً از یک وکیل مجرب و متخصص در این زمینه کمک بگیرید تا بتوانید بهترین نتیجه را دریافت کنید. جعفر صادق دادگر بهترین وکیل ارومیه در دعاوی ملکی، کیفری و تجاری می باشد. اما شما عزیزان می توانید برای مسائل خانوادگی و طلاق نیز به صورت رایگان از مشاوره های او بهره‌مند شوید. برای دریافت هرگونه مشاوره ای در این زمینه می توانید به صفحه تماس با ما مراجعه کرده و به صورت مستقیم با ما ارتباط برقرار کنید.
بدون دیدگاه