در شرایط خطر انسان ها باید توانایی داشته باشند تا از خود دفاع کنند و قانون این امکان را برای افراد فراهم کرده که کسی توانایی تعرض به جان و مال دیگری را نداشته باشد و در صورت اتفاق افتادن افراد قادر به حفظ جان خود باشند. در واقع تحت شرایطی اگر جرمی اتفاق بیفتد برای این جرم مجازاتی نیست، به این عمل دفاع مشروع گفته می شود. با جعفر صادق دادگر بهترین وکیل ارومیه همراه باشید در ادامه میخواهیم دفاع مشروط و شرایط تحقق آن را به شما معرفی کنیم.
دفاع مشروع چیست ؟
در دفاع مشروع فرد انگیزه و قصد انجام جرمی ندارد و فقط در شرایطی قرار گرفته است که برا حفظ جان خود یا دیگری یا جلوگیری از آسیب و تعرض به فرد یا مال یا آبرو مجبور به انجام عملی مجرمانه می شود.
شرایط تحقق دفاع مشروع
براساس ماده 156 قانون مجازات اسلامی اگر دفاع زیر را دارا باشد دفاع مشروط محسوب می شود:
- عمل انجام شده برای دفع خطر یا تجاوز ضروری بوده باشد.
- دلایلی باعث دفاع شده اند باید معقول باشند یعنی عملی که باعث دفاع شده برای اکثریت افراد جامعه معقول و باعث ترس ضرر جانی یا مالی باشد.
- خطری که منجر به دفاع شده توسط خود فرد و دفاع طرف مقابل صورتت نگرفته باشد.
- درخواست کمک و مداخله قوای دولتی حتی بدون وقت تلف کردن ممکن نباشد.
در این بین باید نکاتی را در این مورد بررسی کنیم:
دفاع فقط در مورد جان، آبرو، مال، ناموس و آزاد خودی یا دیگری مشروع دانسته شده. اگر فرد بتواند با فرار کردن یا فریاد زدن خطری که به وی وارد می شود را دفع کند، باید این کار بکند و از این طریق خطری که وی را تهدید می کند را دفع نمایید در غیر این صورت دفاع وی مشروع نیست. یا اگر شخص عملی انجام دهد که باعث تحریک طرف مقابل شود و پس عکس العمل طرف مقابل اقدام به دفاع کند، دفاع وی مصداقی از دفاع مشروع نیست.
دفاع مشروع در قوانین ایران
در قوانین کشور ما ایران این حق برای افراد ایجاد شده است که بتوانند در مقابل خطراتی که برای خود فرد و خانواده او ایجاد می شود و آن ها را تهدید می کند شخص بتواند دفاع لازم را انجام دهد و برای این رفتار مجازات نشود. زیرا این فرد تنها قصد داشته از جان مال و ناموس خود دفاع کند.
دفاع مشروع در حقوق بین الملل
دفاع مشروع در واقع به عنوان یک اصل کلی حقوقی به رسمیت شناخته شده است و مورد قبول تمام نظام های حقوقی دنیا می باشد. بنابراین در عرصه حقوق بین الملل یک حق ذاتی دفاع فردی یا جمعی به افراد داده شده است. البته مفهوم دفاع مشروع در حقوق بین الملل کمی پیچیده تر می باشد.
مطابق با ماده ۵۱ منشور سازمان ملل متحد :«در صورت حمله مسلّحانه علیه یک عضو سازمان ملل متّحد، تا زمانی که شورای امنیت اقدامات لازم رابرای حفظ صلح وامنیت بین المللی به عمل آورد، هیچ یک ازمقررات این منشور به حقّ دفاع مشروع انفرادی یا دسته جمعی اعضا لطمه ای وارد نخواهد کرد. اعضا باید اقداماتی را که در اعمال این حقّ دفاع ازخود، به عمل می آورند، فوری به شورای امنیت گزارش دهند. این اقدامات به هیچ وجه در اختیار و مسئولیتی که شورای امنیت طبق این منشور دارد و به موجب آن برای حفظ و اعاده صلح وامنیت بین المللی درهرموقع که ضروری تشخیص دهد اقدام لازم را به عمل خواهد آورد، تاثیری نخواهد داشت.»
پرداخت دیه در دفاع مشروع
اگر دفاع مشروع بوده باشد و این امر اثبات شود دیه ای برعهده فرد نیست. البته اگر مهاجم فردی دیوانه باشد دیه به وی پرداخت می شود اما از محل بیت المال. توجه داشته باشید که خساراتی که به مهاجم وارد شده باشد باید متعارف باشد.
دفاع مشروع در قانون اساسی
دفاع مشروع در ضرب و جرح
دفاع مشروع در قانون مجازات اسلامی
قانون دفاع از خود در دعوا
جمع بندی
اگر فردی در شرایطی قرار گرفته باشد که چاره ای جز انجام عمل مجرمانه نداشته باشد، قانون جرم وی را موجه دانسته و برای او مجازات یا پرداخت دیه ای در نظر نمی گیرد. برای بررسی پرونده های حقوقی با موضوع دفاع مشروع می توانید از یک وکیل کیفری با تجربه در این زمینه بهره بگیرید تا در کنار شما مشکلاتتان حل کند. در این میان می توانید از مشاوره های جعفر صادق دادگر، بهترین وکیل کیفری ارومیه نیز بهره مند شوید.
بدون دیدگاه