از نظر تاریخچه، نخستین قانون اعسار در سال ۱۳۱۳ تصویب شده و با گذشت زمان نیز دچار اصلاحاتی شده است. از این رو لازم است افرادی که می خواهند دادخواست اعسار دهند با قوانین مربوط به آن به طور کامل آشنا باشند. با جعفر صادق دادگر، بهترین وکیل ارومیه همراه باشید در ادامه می خواهیم با شما به بررسی سوال اعسار چیست و معسر به چه کسی گفته می شود بپردازیم. همچنین در ادامه شما را با انواع اعسار نیز آشنا خواهیم کرد.
اعسار چیست و معسر به چه کسی گفته می شود؟
اعسار در لغت از عسر گرفته شده و به معنای سختی و نداشتن است. در اصطلاح حقوقی نیز، فردی که دارای تمکن مالی نباشد، یعنی مال و اموالی نداشته باشد یا داشته باشد و شرایط دسترسی به آن را نداشته باشد، دچار اعسار شده و توانایی پرداخت بدهی اش را به طلبکاران ندارد. با توجه به تعریف بالا و همچنین ماده یک قانون اعسار، معسر به کسی گفته می شود که توان پرداخت هزینه محاکمه ( هزینه دادرسی ) یا دیون خود را نداشته باشد و یا حتی توان گرفتن وکیل برای خود نداشته باشد. این فرد این امکان را دارد که به مراجع قضایی مراجعه کرده و تقاضای وکیل کند. در برخی شرایط نیز مدعی اعسار به حبس محکوم می شود. در ادامه به شما را با انواع اعسار آشنا کرده و دلایل این محکومیت را بیان خواهیم کرد.
انواع اعسار چیست؟
- اعسار نسبت به هزینه دادرسی
- اعسار نسبت به محکوم به
اعسار شامل چه کسانی می شود؟
- شخصی که برای دریافت حق خود و به عنوان خواهان اقدام به تشکیل پرونده می کند، ولی توانایی مالی برای پرداخت هزینه های مربوطه را ندارد.
- شخصی که بدهکار است و از طرف طلبکار علیه وی شکایت شده است و رای دادگاه به نفع طلبکار است. اما این شخص توانایی مالی برای پرداخت بدهی اش را ندارد.
محکومیت مدعی اعسار به حبس
در ابتدای مطلب به شما گفتیم که ممکن است شخص مدعی اعسار محکوم به حبس شود که این محکومیت می تواند به چند دلیل صورت بگیرد:
- بعد از صدور حکم اعسار معلوم شود، فرد به دروغ خود را معسر اعلام کرده است.
- شاهدان به دروغ شهادت داده باشند و این امر پس از قبولی اعسار معلوم شود. در این شرایط حتی شاهد هم مجازات می شود.
- شخصی با مدعی اعسار تبانی کرده باشد و خود را به عنوان طلبکار معرفی کند.
- پس از صدور حکم اعسار، معسر دارای مال شده اما برای پرداخت دیون اقدام نکند.
اعسار از هزینه دادرسی
در بخش های قبلی به طور کامل با مفهوم اعسار آشنا شدید. اما هزینه دادرسی چیست؟
هزینه دادرسی نیز به تمام هزینه هایی گفته می شود که افراد باید در پروسه دادرسی آن ها را پرداخت کنند. هزینه های دادرسی شامل هزینه قرارها و احکام صادره از دادگاه، هزینه ثبت دادخواست، هزینه اعتراض به حکم غیابی، برگه های تقدیمی به دادگاه و… می شوند. بنابراین هنگامی که شخصی می خواهد دعوایی را در مراجع قضایی مطرح کند باید این هزینه ها را پرداخت کند. حال اگر شخص توانایی مالی لازم برای پرداخت این هزینه ها را نداشته باشد، باید به دادگاه دادخواست اعسار ارائه کند. به این اعسار، اعسار از هزینه دادرسی گفته می شود.
نمونه دادخواست اعسار از پرداخت هزینه دادرسی
ریاست محترم مجتمع قضایی…….
با سلام احتراماً به استحضار می رساند:
نظر به اینکه متعاقب تقدیم دادخواست شماره……. به طرفیت آقای / خانوم……… و تعیین میزان هزینه دادرسی متعلقه، مواجه با فقدان تمکنم در پرداخت هزینه دادرسی لازم شده ام. با توجه به اینکه به جهت مشکلات متعدد عدم دسترسی به اموالم در حال حاضر توان مالی پرداخت هزینه دادرسی را ندارم فلذا به استناد مستندات تقدیمی، صدور حکم اعسار اینجانب از پرداخت هزینه دادرسی به استناد ماده ۵۰۴ قانون آیین دادرسی دادگاه های عمومی و انقلاب در امور مدنی مورد تقاضا است.
اعسار مهریه
همانطور که می دانید مهریه به هر مقداری که باشد باید به زن پرداخت شود. اما در برخی موارد پیش می آید که زوج یا ضامن او توانایی مالی لازم برای پرداخت مهریه را ندارند. در چنین شرایطی زوج یا ضامن وی باید این ناتوانی و نداشتن مال را ثابت کرده و دادخواست اعسار بدهند. در صورتی که عدم تمکن مالی زوج ثابت شده و اعسار او پذیرفته شود، مهریه به صورت اقساطی بزن پرداخت می شود. البته توجه داشته باشید که در ابتدا باید مبلغی به عنوان پیش قسط اعسار به زن پرداخت شود. میزان این پیش قسط نیز توسط قانونگذار صریحا تعیین نشده است. در تعیین این مبلغ اغلب فیش حقوقی مرد و مقدار دارایی های او مورد بررسی قرار می گیرد.
البته مطابق با ماده 15 قانون نحوه محکومیت های مالی اگر شخصی براساس قانون تجارت، تاجر باشد، دادخواست اعسار از پرداخت مهریه او پذیرفته نمی شود. در صورتیکه این تاجر توانایی مالی پرداخت مهریه همسر خود را نداشته باشد باید به به دادگاه عمومی اعلام ورشکستگی تقدیم کند. بنابراین اگر شما تاجر هستید و توانایی پرداخت مهریه همسر خود را ندارید به جای دادگاه خانواده و دادخواست اعسار باید به دادگاه عمومی مراجعه کنید.
جمع بندی
در این مطلب به طور کامل بررسی کردیم که اعسار چیست و چند نوع اعسار داریم. همچنین با توجه به آن چه گفتیم اثبات اعسار امری بسیار مهم می باشد و محکومیت مدعی اعسار به حبس زمانی اتفاق می افتد که خود را به دروغ معسر اعلام کند. همانطور که مشاهده کردید اعسار و اثبات آن کمی پیچیده و دشوار است. از این رو بهتر است این مسیر را با کمک یک مشاور حقوقی و وکیل مجرب طی کنید. بنابراین اگر در ارتباط با این موضوع نیاز به راهنمایی و مشاوره داشتید می توانید با جعفر صادق دادگر، بهترین وکیل پایه یک دادگستری در ارومیه تماس بگیرید. راه های ارتباطی با وکیل دادگر :
ارسال پیام در تلگرام و یا واتساپ به شماره ۰۹۱۴۹۶۱۳۵۱۰
آی کانال تلگرام و پیج اینستاگرام: jafarsadeghdadgar
سوالات متداول
اعسار مطلق شخص به طور کامل قادر به پرداخت هزینه های دادرسی و آنچه که به آن محکوم شده است نمی باشد. اما در اعسار نسبی فرد توانایی مالی برای پرداخت هزینه دادرسی و محکوم به را دارد و فقط نمی تواند آن را به صورت یکجا پرداخت کند.
صلاحیت رسیدگی بدوی به دعوای اعسار و تقسیط در دادگاه بدوی صادر کننده حکم محکومیت می باشد.
برای اثبات اعسار اقرار طلبکاران و یا شهادت حداقل دو شاهد ضروری می باشد. توجه داشته باشید که این شهود باید اطلاعات دقیق از اموال و دارایی های مدعی اعسار داشته باشند.
سلام ببخشید یه سوال داشتم یعنی دادگاه خودش بررسی نمیکنه؟ حتما باید دادخواست بدیم تا مهریه قسط بندی بشه؟